top of page

چباران مساكيني مڠهيدوڤكن إنساني دنݢري ايستيميوا فطاني



ڤد ٥ - ٧ جانواري ٢٠٢٤ لڤس، ساي ساڠة برتواه كران داڤت منماني ݢورو ساي، ڤروفيسور وان محمد نور وان داود كنݢري ايستيميوا – فطاني دار السلام. اداڤون كونجوڠن كامي كسان اداله انتوق ممنوهي اونداڠن درڤد Patani Institute for Research and Human Development - Insani  (إنساني) يڠ دتوبهكن انتوق مڠهيدوڤكن  ايكاتن اقرب اوسهاسام انتارا سكوله٢ سواستا دالم منجاݢ ببراڤ عنصور ڤنتيڠ اݢام دان بوداي قوم مسلمين فطاني.


كتيبأن كامي دسمبوت مسرا اوله ڤڠأساس دان تولڠ بلاكڠ اوتام إنساني، أستاذ أحمد محمد، يڠ جوݢ ڤرنه منجادي مريد ڤروفيسور وان سوَقتُ منونتوة علم ديونيۏرسيتي كبڠسأن مليسيا. تورة سام مڽمبوت كامي اداله سودارا إبراهيم، (Chokchai Wongtanee) يڠ جوݢ مريد ڤروفيسور وان يڠ كيني سدڠ مڽياڤكن ڤڠاجين ڤسچا سرجان دڤوسة ڤڠاجين تيڠݢي إسلام، ساࢨنس دان تمدُن راج زريث صفية (RZS-CASIS).





ڤد هاري سبتُ، ٦ جانواري ٢٠٢٤، كامي تله ايكوت مڽرتاࢨ اچارا كعلموان يڠ برجودل "سمينر امانة ڤنديديقكن أُمّة دان ڤرسميڽ جاريڠن سكوله سواستا وريثن" انجوران إنساني دان دأداكن دديوان شيخ داود الفطاني ، مجلس اݢام إسلام  ولاية فطاني. اداڤون اچارا اين ساڠة ڤنتيڠ كران اي مڠهيمڤونكن همڤير ٢٠٠ واكِل سكوله سواستا سلوره فطاني انتوق مندڠر ڤربيچرأن مڠناࢨ چباران مساكيني دان اڤاكه لڠكه يڠ ترباࢨق انتوق مڠهداڤيڽ.


اچارا اين دبوک اوله يڠدڤرتوا مجلس اݢام إسلام ولاية فطاني، توان ݢورو حاج عبد الرحمن بن داود دان دسوسولي دڠن اوچاڤن سمبوتن اوله كتوا عموم جاريڠن سكوله سواستا وريثن، أستاذ محمد ناصر الدين ليهنو. كمدين، ڤروفيسر مديا دوكتر مختار عبد القادر مڽمڤيكن اوچاڤن داسر مڠناࢨ سبب دان دوروڠن اوتام اوسها جاريڠن سكوله سواستا اين دأداكن دان كمناكه هالا توجوانڽ سرت منونجقكن چباران۲ يڠ ڤرلو دسداري اوليه ڤارا ڤملك، مدير دان ڤڠݢرق اوتام سكوله٢ اين.


شرحن اوتام مجلس اين دسمڤيكن اوله ڤروفيسور دوكتر وان محمد نور وان داود يڠ برتاجوق: "ڤنديديقكن إسلام دأبد كدواڤله ساتو: ايسو دان چباران." دالم اوچاڤن ڤروفيسور، بليو منجلسكن مڠناࢨ چباران ڤميكيران يڠ ڤرلو دأمبيل ڤرهاتين ڤنتيڠ اوله ڤارا ڤنديديق – كران ڤد ديواساكيني، اڠكاتن مودا تردده دڠن انچامن ڤنسكولران يڠ تله مڠوبه بݢيتو باڽق نيليْ ڤنتيڠ دالم اݢام دان ساڠة مڠنچم معنى ديري سسؤرڠ مسلم. چباران اين سبنرڽ برلاكو دڤريڠكة ڤڠاجين تيڠݢي ديونيۏرسيتي، ياࢨت سلڤس ڤارا ڤلاجر منمتكن ڤمبلاجران دسكوله دان دمدرسة. اوله ايت، كات فروف، ڤلاجر ڤرلو دڤرسياڤكن دڠن حال٢ ڤميكيران يڠ اساسي سوڤاي اڤبيل مريک ملنجوتكن ڤلاجران تيڠݢي كلق، تيدق برلاكو ككليروان دان كجوتن ڤميكيران سرت بوداي دان ممڤو ممڤرتاهنكن ڤركارا٢ اساسي بركاࢨتن اݢام دان معنى ديريڽ سباݢي سؤرڠ مسلم. ڤروف وان جوݢ ممڤريحالكن بهاوا ڤنتيڠڽ ڤرانن بهاس ملايو يڠ دسورتكن دڠن حروف جاوي، كران اياله حاصل درڤد ݢرقداي ڤڠإسلامن دعالم ملايو، دسمڤيڠ تله مڽاتوكن أُمة إسلام درنتو اين دڠن ساتو بهاس دان ساتو بنتوق ڤرسورتن، يعني دڠن جالن كعلموان، تنڤا ككراسن اتو ڤڤراڠن. بهاس ملايو دڠن بنتوق أصلڽ دالم جاوي اين ڤرلو دڤرتاهنكن كران اياله سومبر اوتام كقواتن اݢام دان معنى ديري أمة أسلام دان منونجقكن بهاوا مشاركة فطاني منجادي سبهاݢين مشراكة سرنتو يڠ مڠݢوناكن بهاس دان ڤرسورتن يڠ سام. ڤروف جوݢ منصيحةكن سڤاي بهاس٢ كعلموان دنيا سڤرت بهاس ايڠݢريس جوݢ ڤرلو دكواساࢨ سوڤاي ݢورو دان ڤلاجر تيدق ترلڤس دڠن ڤركمباڠن علم سماس. ماله ڤارا ݢورو دان ڤلاجر ڤرلو مڠواساࢨ بهاس سيام سڤاي دعوة إسلام داڤت دسمڤيكن دسمڤيڠ منجاݢ هوبوڠن باࢨق انتارا قوم دان بوداي دالم نݢارا تايلند. ڤروف مڽرو كسموا حاضيرين انتوق سننتياس برساتو هاتي دان ملاكوكن سسوات دڠن بنتو ممبنتو ساتو سام لاࢨن دان جاڠن برسيكڤ براسيڠ٢ لاݢي دالم ملاكوكن اختيار ڤڠإصلاحن. بليو منوتوڤي شرحن بليو دڠن سبواه ڤويسي يڠ برمعنى، يڠ برجودول ڤريحال ڤاسير:


بيليونن ڤاسير دتڤي ڤنتي

كچيل، بسر ڤلباݢي ورنا

اينده دڤندڠ مات

بيڠكيسن اعتبار ساڠة برنيلي:

ستياڤ كالي اومبق مڽرڠ ڤنتي

ستياڤ كالي كأوتوهنڽ بركچي

انجيڠ٢ ݢالق برلاري

دبنركن كنچيڠ سماهو هاتي

ريبوان إنسان مميجق ݢيرڠ

بيليونن ڤاسير ݢاݢل ملارڠ


ستياڤ بيجي ڤڤاسير سبݢيتو باڽق

برچري دري سوداراڽ سموا

منجاݢ كڤنتيڠن ديري نن طمع

سموا برميمڤي جادي كتوا!


باتو بات أصلڽ ڤاسير

دساتوكن دالم اچوان يڠ ڤستي

دباكر دالم اڤي يڠ دݢيل

منچاڤي توجوان يڠ لبيه برارتي


باتو بات يڠ دأتور راڤي:

بروبه منجادي بينتيڠ ڤاليڠ تݢوه

منجادي منارا ڤڽولوه ڤاليڠ تيڠݢي

منجادي لبوه راي سليسا سوڠݢوه

امن بهاݢيا جالن كمبالي

ممبينا اينستيتوسي ترساڠة كوكوه

مراࢨه سجهترا كرضأن إلهي!



ستروسڽ، شرحن كدوا دسمڤيكن اوله ساي دڠن تاجوق: "بهاس ملايو جاوي دان ڤنديديقكن إسلام دعالم ملايو." دالم شرحن اين، ساي مڽنتوه باݢيمان بهاس ملايو جاوي برݢالوران دڠن لسان باݢيندا نبي محمد صلى الله عليه وسلم، ملالوࢨ ݢرقداي ڤڠإسلامن. بهاس ملايو جاوي تله برجاس ممبنتوق معنى ديري بڠسا ملايو دان تله مڠڠكة بڠسا ملايو سباريس دڠن ڤرأدابن دنيا، ملالوࢨ تمدن إسلام. بهاس ملايو دبنتوق اوله ڤارا عالم علماء دڠن سوات بنتوق اچوان علم يڠ جلس دان تله مڠحاصلكن بݢيتو باڽق كريا كعلموان. بهاس ملايو جاوي جوݢ منجادي بوقتي ڤڠإصلاحن بڠسا ملايو دان منونجوقكن بهاواساڽ بڠسا ملايو اياله بڠسا يڠ برتمدُن. بهاس ملايو جاوي دسيمڤول كمس دڠن بيدڠ علم بهاس، يڠ انتاراڽ تركندوڠ علم نحو (جالن بهاس)؛ بلاغة (كإينداهن بهاس) دان جوݢ قاعدة مڠارڠ كتاب، شعر دان ورقة. ڤڠتهوان مڠناࢨ سجاره دان فلسفه بهاس ملايو جاوي اين جوݢ ساڠة ڤنتيڠ كران اياله روح كڤد كهيدوڤن بهاس اين. ساڽ نيليْ ترڤينتيڠ دالم مڠهيدوڤكن بهاس جاوي اين اياله مڠتهوࢨ سجارهڽ، عالم علماء يڠ مڠهيدوڤكنڽ، سرت كريا٢ اوتام يڠ منجادي ڤرسورتن ترسڽ. بهكن انتوق منجاݢ كأصلين بهاس ملايو جاوي اين، ڤرلو جوݢ ڤارا ݢورو دان ڤلاجر دڤوڤق دان دأسوه دڠن علم جاوي يڠ سجاتي، سوڤاي بنتوق دان روڤا جاوي ايت تيدق برچڠݢه دان مننتڠ ڤوساک تراديسي اتو وريثنڽ. دسمڤيڠ ايت جوݢ، انترا اوسها يڠ بوليه دهيدوڤكن انتوق منروسكن حياة بهاس ملايو جاوي اين اياله دڠن ممڤلاجري دان مڠواساࢨ كماهيران ڤنربيتن كريا جاوي. اوسها ڤنربيتن اين سسڠݢوهڽ تله منجادي عملن عالم، سڤرت شيخ وان أحمد بن محمد زين الفطاني. بهواساڽ دڠن ݢرقكرج ڤنربيتن جاوي، تراديسي جاوي داڤت دهيدوڤكن دان دسمڤيكن كڤد اڠكاتن ستروسڽ. 


دالم مجلس يڠ سام اين، ڤروفيسور وان دان ساي برڤلواڠ بركنالن لبيه راڤة دڠن ڤارا ڤملك، مدير دان ݢورو٢ سكوله سواستا سولوره ولاية فطاني يڠ برداي انتوق مڠهيدوڤكن ڤمبلاجران علم اݢام دڠن ڤمبلاجران علم مودن سماس. ڤد ڤنداڠن كامي، سسڠݢوهڽ اينيله سوات ڤريستيوا يڠ برسجاره، كران ڤد هاري اين ڤارا ڤنديديق داڤت بركومڤول سكالي باݢي ممبينا جاريڠن اقراب دان سام٢ مڠمبيل ڤرهاتين مڠناࢨ چباران سماس ڤنديديقكن، دسمڤيڠ برإختيار مڠاتور لڠكه كهداڤن دالم منجاݢ اݢام، بوداي دان بهاس ملايو دالم بيدڠ ڤنديديقكن.



 



كليك بوتڠ دباوه انتوق ۏيديو سڤنجڠ مجلس



 




ستله سلسي اچارا، كامي دباوا كرواڠ سني فطاني (Patani ArtSpace) يڠ دأوسهاكن اوله سؤرڠ سنيمن برباكة، سودارا چࢨ عبد الله. دسيني كامي مڽقسيكن داي سني حيبة بليو يڠ منترجمهكن ڤڠالمن كهيدوڤن مشاركة فطاني دالم بنتوق لوكيسن دان ارچا. بليو جوݢ ممبينا باڠونن رواڠ سني اين سنديري دڠن حاصل اوسها جوالن سنيڽ يڠ منداڤت سمبوتن سهيڠݢ كلوار نݢارا. درواڠ سني اين جوݢ، كامي برتمو دان بربينچڠ لنجوت دڠن دوكتور محمد الياس يهڤروڠ، سؤرڠ أهل هوبوڠن انترابڠسا دري يونيۏرسيتي رمْكمْهيڠ، بڠكوق، تايلند؛ سرت برسام ڤارا أهل اوتام ڤرتوبوهن إنساني. ڤروف وان منݢسكن كڤنتيڠن ڤنداڠن عالم إسلام، كڤرلوان منتڤكن كفهمن تنتڠ ڤركارا اساسي يڠ ممبينا كرڠكا فكر كعلموان إسلام اين سرت ڤريحال اداب دالم ارتيكات يڠ سبنر٢ڽ. ڤروف وان جوݢ مڽيمڤولكن تنتڠ سومباڠن بسر ڤميكيران مهاݢورو كامي، ڤروفيسور السيد محمد النقيب الطاس سباݢي توكوه ڤميكير اوتام ڤد أبد كدواڤوله ساتو. ڤسن ڤروف وان، مشاراكة ترڤلاجر مسلم فطاني خصوصڽ دان تايلند عامڽ، سواجرڽ براوسها مندكاتي دان چوبا ممهامي ݢݢاسن ڤڠإسلامن علم سماس دان  كرڠكا ترس ڤنداڠن عالم إسلام درڤد بواه كراڠن ڤروفيسور سيد محمد النقيب العطاس.





ڤد سبله مالمڽ، كامي ملنجوتكن لاݢي ڤرتموان ترتوتوڤ برسام كومڤولن ترس ڤڠݢرق اوتام إنساني. دالم ڤرتموان مالم اين ڤروف وان بݢيتو باڽق سكالي ممڤريحالكن مڠناࢨ ڤلاجران ڤنتيڠ يڠ بوليه دأمبيل درڤد سجاره تورن ناࢨق سسوات بڠسا، لبيه٢ لاݢي دالم سجاره أُمة إسلام. باڽق سكالي ڤرايستيوا ڤنتيڠ، انتاراڽ مڠناࢨ ڤڠوربانن ڤارا صحابت رسول الله دالم أول ڤركمباڠن إسلام دمكة دان دمدينة، سرت سومباڠن بسر ݢولوڠن أنصار ممبنتو ݢولوڠن مهاجرون سوقتُ ڤڠهجرهن نبي كمدينة. نبي محمد صلى الله عليه وسلم جوݢ منچيڤتا سجاره ڤنتيڠ اڤبيل منوبهكن كوتا برأساسكن "الدين"، يڠ دنماكن المدينة النبي، يڠ كمدين منجادي چونتوه اوتام تمدُن إسلام. مسكيڤون جک دنيليْ دري سݢي كبندأن، كوتا مدينة ايت تيادا اڤ٢ كليبيهن هرتا بندا، تتاڤي دسينيله تيتيق أساسي ڤڠإصلاحن أخلاق دان ڤراوباهن روحاني إنسان يڠ كمدين ممڤڠاروهي ڤركمباڠن ڤرأدابن مانسي ڤد زمان ستروسڽ. تمدُن إسلام تله منچتوسكن كچينتأن يڠ مندالم ترهادڤ علم دان منݢسكن كڤنتيڠن اخلاق يڠ مليا. تمدُن إسلام ممڤڠاروهي بوكن سهاج بڠسا٢ قوم مسلمين يڠ مملوق اݢام إسلام ايت، بهكن ممبري ڤڠاروه بسر كڤد ڤرأدابن ايروڤه يڠ منجادي ڤرأدابن بسر كيني. حال اين سموا، ، ڤسن ڤروف وان، ڤرلو دڤلاجري دان دحياتي اوله ڤڠݢرق اوتام إنساني جک هندق مميمڤين مشاركة فطاني ننتي. ڤد ماس يڠ سام جوݢ، ڤارا ڤڠݢرق اوتام ڤرتوبوهن اين جوݢ ڤرلو مڠتاهوࢨ چباران دان دوݢأن يڠ باكل دهداڤي، تراوتماڽ چباران حسد دڠكي دان ڤرڤچاهن يڠ بوليه برلاكو – سڤرتيمان يڠ دقياسكن دالم ڤويسي ڤريحال ڤاسير يڠ دكارڠ بليو. ڤون بݢيتو، امت ڤنتيڠ باݢي ستياڤ ڤڠݢرق اوتام انتوق منجاݢ كإخلاصن دان كجوجوران دالم ڤرجواڠن. مسكيڤون ڤد ماس كيني كيت ديليهت لمه دان ككوراڠن، تتاڤي نيلاين كإخلاصن دان كبناران ايت لبيه ڤنتيڠ دان ڤرلو دجاݢ، اڤاته لاݢي بيلا برجاي دان برجواتن ننتي. ڤروف وان جوݢ ببراڤ كالي مڠمبيل چونتوه درڤد اوجين بسر يڠ ملندا مشاركة مسلم دغزة، فلسطين _ يڠ مسكيڤون باڽق درڤد مريکࢨت ترقربان، تتاڤي دسببكن إيمان دان كصبران مريکࢨت بݢيتو تيڠݢي، اي تله ممبري كسن بسر كڤد كڤرچيأن مشاركة دنيا ترهادڤ ڤروڤاݢندا زيونيس سرت تله مناريق لبيه رامي اورڠ انتوق مڽبلاهي قوم مسلمين يڠ دتيندس كيني. ڤروف وان امت ممندڠ تيڠݢي ڤركومڤولن دان ݢرقأوسها يڠ چوبا دهيدوڤكن اوله ڤرتوبوهن إنساني اين دان مندعاءكن اي باكل منجادي ڤنچتوس بهارو ڤڠإصلاحن مشاركة فطاني.


سموݢ چيتا٢ مورني ڤرتوبوهن إنساني دڠن  توڠݢق اوتماڽ ككل استقامة دالم مندڤاني ڤلباݢي اوجين منداتڠ. سموݢ سوكوڠن ڤادو ڤارا ڤملك، ڤنديديق سرت ݢورو مدرسة٢ سواستا يڠ حاضير اكن سام٢ بكرجاسام برسام٢ دالم ممڤتاهنكن اݢام، بوداي دان بهاس قوم مسلمين دفطاني دار السلام.


دالم كسمڤاتن اين جوݢ، كامي ايڠين مڠوچڤكن جوتأن تريما كاسيه دان ڤڠهرݢأن بوات توان رومه يڠ بݢيتو باࢨق مڽتوني كامي سڤنجڠ رحلة كعلموان كامي دفطاني.


سهيڠݢ كيت برجومڤا لاݢي!


285 lihatan0 komen

Siaran Terkini

Lihat Semua
bottom of page